Prenatal, maternal ve erken çocukluk faktörlerinin, yaygın erken çocukluk çürüklerinin tedavisinde kullanılan genel anestezi ile ilişkisi

Özet: Bu çalışmanın amacı, Kanada Manitoba’da prenatal, maternal ve erken çocukluk faktörleriyle, erken çocukluk çürüklerinin (S-ECC) tedavisinde kullanılan genel anestezi (GA) ameliyatı arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.

Giriş: Yaygın erken çocukluk çağı çürüğü, 72 aydan küçük çocuklarda süt dişlerini etkileyen yaygın çürükler olarak tanımlanır ve Kanadalı çocuklarda yaygın olarak görülür. Aslında diş çürüğü Kuzey Amerika’da çocuklarda görülen en yaygın kronik hastalıktır ve ECC’nin yaygın formları çocuğun sağlığı üzerinde oldukça etkilidir. (2, 3)

Risk faktörleri sık şekerli yiyecek ve içecek tüketimi, düzensiz oral hijyen uygulamaları, yoksulluk ve dar gelir, ebeveynlerin eğitimsiz olması ve diş sağlığı sigortalarının olmamasıdır. (7, 8) Kırsal alanlarda yerleşim de suların florlu olmaması ve hizmete ulaşılamaması gibi nedenlerle riski arttırabilmektedir. (9-11) Göçmen ve mülteci çocuklar da genelde koruyucu hizmetlere ulaşamadıkları için risk altındalardır.

Yaygın çürükleri olan çocuklar küçük yaşta oldukları için genellikle diş tedavileri genel anestezi (GA) altında gerçekleştirilmektedir. Ülkede günlük cerrahi uygulamaların çoğunu, pediatrik diş tedavileri oluşturmaktadır. (9, 10)

Sonuçlar: Çalışma süresince 16.015 vakadan 14.696’sı bir operasyon, 634’ü iki operasyon ve 17’si 3 operasyon geçirmiştir. Vakaların %52,2’si ve kontrol grubunun 51’i erkektir. Ortalama yaş 44,6±12,7 aydır. Çoğu vaka (% 64,3) kırsal alanda yaşamaktadır. Annelerin % 53’ü lise mezunudur, % 33,6’sı finansal zorluklar yaşamıştır ve % 64,7’si prenatal dönemde sigara içmiştir.  

Tartışma: Bu çalışma, erken çocukluk dönemindeki birçok faktörün dental ameliyatlara zemin hazırladığını göstermektedir. Bu çalışma ve yakın zamanda yayınlanan diğer çalışmalar, Manitoba’da diş tedavisi amacıyla yapılan genel anestezi uygulama oranının yüksek olduğunu göstermiştir. (9-11)

Bu çalışmada hamilelik sırasında sigara içmenin, dental ameliyat gereksinimi olasılığını arttırdığı gösterilmiştir. Shenkin ve arkadaşları da ev ortamında sigara içilen çocuklarda yüksek çürük riski görüldüğünü belirtmişlerdir. (31) Anneleri hastanede emzirmeye başlayan bebeklerde, erken çocukluk çürüğü nedeniyle genel anestezi altında işlem yapılma oranı daha düşük bulunmuştur. Başka bir çalışma da emzirilmeyen bebeklerde dental işlemler için genel anestezi uygulama gereksiniminin arttığını göstermiştir. (24) Diğer bir çalışmada 6-8 haftaya kadar emzirilmeyen bebeklerde de genel anestezi altında diş tedavisi gereksinimi artmıştır. (32) Bu çalışmalar, emzirmenin diş çürüğü riskini azalttığını göstermektedir. (33)

Bu çalışma düşük gelir seviyesi ve finansal zorlukların, ayrıca annenin lise mezunu olmamasının GA gereksinimini arttırdığını göstermiştir.

Annenin yaşı da önemli bir faktördür. Adolesan yaştaki annelerin bebeklerinde daha büyük oranda GA gereksinimi duyulurken, 30 yaşından büyük annelerin bebeklerinde bu gereksinim azalmıştır. Manitoba’da yapılan diğer bir çalışma da adeolesan annelerin bebeklerinde daha çok GA ile işlem yapıldığını göstermiştir. (24) Burada 30 yaşından büyük annelerin daha tecrübeli olmaları ve çocukların diş sağlığı hakkında daha çok bilgi sahibi olmaları etkili olabilmektedir.

Pranatal ve erken çocukluk dönemindeki beslenme süt dişlenme üzerinde etkili faktörlerdir. Bu çalışmanın yazarları, önceki çalışmalarında prenatal dönemde annelerin düşük vitamin D seviyelerinin bebeklerde erken çocukluk çağı çürüklerini arttırdığı belirtilmişlerdir. (35)